با آمدن روزها و شب های سال نو مردم هر منطقه و استانی رسم و رسوم خاصی دارند اين آيين خاص و سنتها است كه مراسمی نظير نوروز را ماندگار كرده و خاطرات خوشی از اين ايام برای مردم رقم زده است.معمولا هيچ طايفه و قوم و كيشی يافت نمی شود كه آيين خاصی در اين روزها نداشته باشد و به طبع استان يزد نيز از اين قاعده مستثنی نيست.
مردم یزد به ویژه در روستاها،رسم و رسوم جالبی دارند که هنوز هم در بین برخی مردم به شکل و سیاق گذشته رایج است.
مراسم فال كوزه که در گذشته بسيار بيشتر از امروز رواج داشته است.
فال كوزه، ويژه جشن و ایام نيست، بلكه در روزگاران گذشته در ميهمانی های عادی و جشن های عمومی و خانوادگی يا جشن های ملی نیزاز سوی ن اجرا می شده است.
امروزه نیز هنوزدر بین مردم یزد دیده می شود در مناطقی چون رحمت آباد، مريمآباد، مناطقی از شهرستان مهريز، تفت، ميبد و اردكان از اعتبار خاصی برخوردار است.
دختر نابالغی باید كوزه را پر از آب کند و در مجلسی که ن نشسته اند آن را بگرداند و ن حاضر در مجلس شانه و یا گیره سر را به نیتی که دارند درون کوزه بیاندازند.
سپس این کوزه به خانه ای که درخت مورد در آن باشد می برند و به همراه یک آیینه کوچک و پارچه سبز در زیر درخت می گذارند تا یک روز از آن بگذرد.
روز بعد همان دختر با لباسی آراسته و پاک کوزه را برداشته و در همان خانه در یکی از اتاق ها ن به دور کوزه جمع می شوند و فال گرفتن را آغاز می کنند.
هر شیئی که از کوزه بیرون بیاید صاحب آن با شعری که خوانده می شود، نیت خود را تعبیر می کند و نیک و بد را برای خود معلوم خواهد کرد.
این عمل آنقدر تکرار می شود تا تمامی گیره و شانه ها از کوزه بیرون بیاید و اگر مفهوم و معنای شعر خوانده شده، خوب باشد، نیکی عمل و رسیدن به مقصود است و اگر معنای شعر مناسب نباشد، یعنی نیت صاحب فال خوب نیست و به مراد خود نمی رسد.
البته اجرای این رسم بیشتر در بین ایرانیان باستان رایج بوده و اکنون نیز زرتشتیان عقیده بسیاری بر اجرای فال کوزه دارند.
مراسم فال کوزه با شعرخوانی همراه است هر كسی شعری که مرتبط با این رسم است و حالتی فالگونه دارد را می خواند و آن دختر دست در كوزه می كند و چیزی را از داخل كوزه بيرون می آورد.